De toekomst
van de stad
ligt in de rand test
Op het ritme van de stad
Zoals een long die uitzet en samentrekt bij het ademen, zo is ook de stad een levend en dynamisch orgaan dat het ritme van haar bewoners volgt. Nieuwe inwoners komen toe, andere pakken hun koffers. Na enkele jaren waar het aantal stadsverlaters bleef afnemen, is er sinds 2017 in de Belgische centrumsteden weer een opmerkelijke stijging te zien: grootstad Antwerpen had in 2018 maar liefst 3403 meer weglopers dan blijvers, in Gent lag dit verschil op 2183.
De belangrijkste redenen voor het verlaten van het stadcentrum (bij de grootste groep met leeftijd tussen 28 en 39 jaar) zijn de nood aan een eigen tuin of nabijheid van een groene omgeving voor het vaak jonge gezin, het inbouwen van meer rust in het leven na de wilde twintigerjaren en de hoge vastgoedprijzen in de stadscentra. Opmerkelijk aan deze uitstroom van (jonge) stedelingen is dat ze niet naar dorpen op het platteland trekt, maar naar de nabijheid van de stadsrand. Zo deint de stad stap voor stap uit en vormen de randgemeentes een kalmer maar toch nog steeds stedelijk alternatief.
Het smeden van een gouden randje
Al deze nieuwe, gretige bewoners vragen een herziening van de invulling en organisatie van de randgemeentes. Want meer dan louter een uitbreiding van het stadscentrum, zoals een extra jaarring bij een boom, moeten ze echt als kleine stedelijke hubs an sich worden gezien en ontwikkeld. Veelal doorkruist door drukke steen- en invalswegen, hebben de gemeentes in de stadsrand nood aan een kloppend hart en eigen urban development plan.
Een stad die dit goed heeft begrepen, is het Deense Kopenhagen. Al jarenlang wordt daar met een focus op fietsverkeer heel erg aan de leefbaarheid gewerkt. Niet alleen fietsen in de groene stadsrand zelf, maar ook via veilige en zuurstofrijke fietslanen naar het centrum van de stad. Een netwerk van fietsroutes verbindt er alle hubs met elkaar, treinen zijn voorzien van extra fietscoupés en ook taxi’s die standaard met een fietsrek zijn uitgebouwd kunnen de gestrande fietser depanneren.
Een modernistische lijn tussen stad en rand
Het nieuwe Mondriaan-project in Sint-Denijs-Westrem is een weldoordacht antwoord op de stadsvragen van vandaag en combineert dorpsgevoel met een stedelijke context. Gelegen net buiten het stadscentrum van Gent – slechts een fietstochtje van 10 minuten langs het water ver en vlak naast het Parkbos – biedt het woonproject de ruimte en groene omgeving waar moderne inwoners naar op zoek zijn. Een vlotte verbinding met de stad, een frisse neus, compromisloos wonen in stijlvolle appartementen en duurzame ondergrondse voorzieningen zoals een fietsenparking voor niet minder dan 132 fietsen. Rietveld Projects’ Mondriaan – dat de strakke modernistische lijnen van de Nederlandse meester eert – verbindt architecturale duurzaamheid met levenskwaliteit en zet daarmee de koers naar de toekomst uit.